تقریباً هر اقدامی در چارچوب قوانین کشور، به یک مجوز از سوی مقامات یا سازمان های مربوط نیاز دارد. دقیقا مثل رانندگی کردن که با داشتن گواهینامه رسمی از اداره راهنمایی و رانندگی، قانونی است و بدون آن، غیرقانونی و تخلف. برای بعضی تجارت ها هم به چنین گواهینامه ای نیاز داریم که به آن کارت بازرگانی گفته می شود.
کارت بازرگانی مجوزی است برای ورود به عرصه تجارت بین الملل، واردات و صادرات که تمامی اشخاص حقوقی و حقیقی موظف هستند برای تجارت آن را ارائه دهند.
به تعبیری می توان گفت که یکی از قدم های اصلی ورود به تجارت داشتن کارت بازرگانی می باشد. در ایران تنها بازرگانانی می توانند در صادرات و واردات شرکت کنند که دارای کارت بازرگانی می باشند.
افرادی که دارای کارت بازرگانی هستند میتوانند تمام امور مربوط به ثبت و سفارش کالا از واردات تا صادرات کالای مجاز، واردات کالا از مناطق آزاد، ترخیص کالا، حق العمل کاری در گمرک را انجام دهند.
در واقع با شنیدن نام کارت بازرگانی در ابتدا می توان پی برد که این کارت مربوط به امور بازرگانی و تجارت می باشد. ورود و خروج کالا برای تمام تجار آزاد نمی باشد و تنها برای افرادی که دارای کارت بازرگانی می باشد مجاز است.
اصولاَ بازرگان برای صدور کارت بازرگانی موکول به آنست که موسسه ی خود را در دفتر ثبت تجارتی ثبت کرده و دارای دفاتر پلمب شده تجاری باشد و عضویت اتاق بازرگانی محل خود را نیز قبول کرده باشد. اخذ کارت بازرگانی با درخواست از اتاق بازرگانی و طی مراحلی خاص به اشخاص حقوقی و حقیقی اعطا می شود. بر اساس مقرراتی که در حال حاضر در دست اجراست اعتبار کارت بازرگانی از تاریخ صدور یکسال بوده وتمدید آن با ارائه مدارک لازم برای مدت زمان مذکور انجام می گیرد و در دفعات بعد نیز به همین ترتیب است.
کاربردهای کارت بازرگانی
• صدور ویزای تجاری
• صدور گواهی مبدا
• عضویت در اتاق بازرگانی
• واردات کالا از مناطق آزاد
• ثبت نام ها و ثبت علائم تجاری
• صادرات تمامی کالاهای مجاز
• مبادلات با تجار خارج از کشور
• ثبت سفارش کالا و ترخیص آن
• اقدام به حق المل کاری در گمرک
• تبادل اطلاعات تجاری در تمامی نقاط جهان
• شرکت در نمایشگاه های ملی و نمایشگاه های بین المللی
قابل توجه است که کارت بازرگانی شرکتهای تعاونی توسط اتاق های تعاون صادر میشود.
انواع کارت بازرگانی
- کارت تجاری، که نوع غالب آن است و برای ثبت و سفارش و ترخیص کالا و صادرات و واردات کالا استفاده میشود.
- کارت خدماتی، که صرفا برای اشخاص حقوقی که مجوز سرمایه‌گذاری با زمینه‌ی فعالیت خدماتی دارند صادر میشود.
- کارت موردی، که برای اشخاص حقیقی و حقوقی که برای یک بار خواهان ترخیص کالای خود باشند صادر میشود.
- کارت تولیدی و صنعتی، که برای اشخاص حقوقی که دارای مجوز سرمایه‌گذاری با زمینه‌ی فعالیت تولیدی هستند صادر میشود (به این منظور که تجهیزات کارگاهی و مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای تولیدات خود را وارد و سپس اقدام به تولید نمایند).
شرایط لازم برای صدور کارت بازرگانی
کارت بازرگانی هم به اشخاص حقیقی و هم به اشخاص حقوقی تعلق میگیرد.
شرایط لازم برای دریافت کارت بازرگانی اشخاص حقیقی :
• دارای محل کسب و کار باشند.
• دارای حداقل 24 سال سن باشند.
• دارای دفاتر پلمپ شده باشد و اظهارنامه ثبتی را ارئه دهد.
• ارائه تعهدی مبنی بر استفاده صحیح و قانونی کارت بازرگانی و عدم سوء استفاده از آن.
• دارای سرمایه کافی با رشته فعالیت در این زمینه و یا سرمایه به همراه اعتبار بانکی باشد.
• آگاهی لازم و مورد نیاز در زمینه قوانین گمرک ،مقررات مالی ،پولی ، اداری و تجارت داخلی و خارجی را داشته باشد.
• داشتن برگ عدم سوء پیشینه و ارائه تاییدیه صلاحیت مالی ، اجتماعی و اخلاقی از طرف یکی از بانک های طرف معامله.
• برای دریافت کارت بازرگانی حقیقی،شخص باید دارای حداقل سه سال سابقه کار در امور بازرگانی و یا داشتن مدارک تحصیلی در رشته تجارت مشروط بر اینکه مدرک ارائه شده مورد تایید اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران باشد.
• ارائه تعهدی مبنی بر اینکه تابع سیاست وزارت بازرگانی کشور بوده و با رعایت کامل قوانین و ضوابط و با توجه به ممنوعیت هایی که در موارد خاص در مورد ورود و خروج کالا یا موارد دیگر از طرف دولت اعلام میگردد به امور تجاری بپردازد.
شرایط لازم برای دریافت کارت بازرگانی توسط اشخاص حقیقی غیر ایرانی :
• ارائه پروانه کار و اقامت معتبر.
• ارائه تمامی موارد ذکر شده در بالا برای اشخاص حقیقی غیر ایرانی نیز الزامی است به جز برگ پایان خدمت یا برگ معافیت.
• کشور متبوع نیز باید متقابلا در مورد ایرانیانی که در آن کشور اقامت دارند عمل متقابل داشته باشد به جز در مواردی که وزارت بازرگانی صدور کارت بازرگانی را بدون توجه به عمل متقابل صادر کرده و برای این قبیل متقاضیان صدور کارت از طرف اداره بازرگانی و صنایع و معارن ایران ضرورت داشته باشد.
شرایط لازم برای دریافت کارت بازرگانی توسط اشخاص حقوقی:
• اشخاص حقوقی و موسسات تولیدی باید در ایران به ثبت رسیده باشند و با رعایت شرایطی به اخذ کارت بازرگانی اقدام نمایند.
• دارای پروانه کار و اقامت معتبر از مراجع ذیصلاح برای اتباع خارجی باشند.
• ارائه تاییدیه صلاحیت از طرف سفارتخانه کشوری که تابعیت آن را دارند برای مدیران خارجی.
• صدور کارت بازرگانی برای مدیران شرکت های خارجی در صورتی انجام میشود که کشور متبوع آنها نیز برای ایرانیان کارت بازرگانی صادر کنند.
کارت بازرگانی چه صورتی باطل میشود؟
افرادی که متقاضی ابطال کارت بازرگانی هستند باید با در دست داشتن اصل کارت بازرگانی و یک برگ تقاضای ابطال به واحد ثبت نام دفتر بازرگانی مراجعه و مدارک ذکرشده را ارائه دهند و مسئول مربوطه نسبت به ثبت تقاضانامه و درج شماره روی آن مراتب را دفتر ثبت می نماید پس از ثبت به اتاق بازرگانی مراجعه و مدارک مذکور صفحات بعدی تهیه و تحویل گردد.
مدارک مورد نیاز جهت ابطال کارت بازرگانی (ویژه اشخاص حقوقی)
- تقاضای شرکت 2 نسخه
- اظهارنامه ابطالی ثبت دفاتر تجارتی 2 نسخه اصل
- گواهی مفاصاحساب دارایی آخرین سال مالیاتی : اصل و کپی آن
- صورتجلسه مجمع عمومی برای شرکتهای سهامی عام خاص تعاونی ها و صورتجلسه هیات مدیره برای سایر شرکتها مبنی بر انحلال شرکت
- تصویر روزنامه رسمی مبنی بر اعلام انحلال شرکت
- اصل کارت بازرگانی و کپی صفحات اول و دوم
تذکر 1- برای ابطال کارت اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی می توانند در تهران خواست خود را به اتاق بازرگانی و در شهرستانها می توانند به نمایندگی اتاق بازرگانی و یا به ادارات کل بازرگانی استانها تسلیم نمایند یا می توانند مستقیما به وزارت بازرگانی مراجعه کنند هر حال ابطال با موافقت و ابلاغ وزارت بازرگانی اداره مرکزی کارت بازرگانی صورت خواهد گرفت.
تذکر2- .در صورت سرقت کارت بازرگانی اشخاص حقیقی و حقوقی تنها ارائه درخواست شخص و اعلام مفقودی روزنامه کثیرالانتشار و گواهی از اداره آگاهی و امثالهم کافی می باشد.
تذکر 3- در صورت مفقود شدن کارت بازرگانی اشخاص حقوقی و حقیقی تنها با درخواست شخص و اعلام مفقودی روزنامه کثیرالانتشار کافی است .
تذکر4- کلیه شرایط فوق برای اشخاص خارجی نیز قابل اعمال و تسری است